Przeciwdziałanie krzywdzeniu dzieci

Od 13 lipca br. obowiązują zmiany prawne. Doświadczenie przemocy ma wiele negatywnych konsekwencji dla dziecka – zaburza jego rozwój umysłowy, emocjonalny i społeczny, a skutki doświadczanej traumy mogą trwać latami. Dlatego tak ważne jest zapobieganie przemocy wobec dzieci i wczesna identyfikacja zagrożeń ich bezpieczeństwa.

Reaguj - to Twój prawny obowiązek!

Od 13 lipca 2017 r. zawiadomienie policji lub prokuratury o poważnych przestępstwach wobec dzieci (ciężki uszczerbek na zdrowiu, zgwałcenie, wykorzystanie seksualne bezradności, wykorzystywanie seksualne) jest obowiązkiem prawnym każdego, kto ma wiarygodną informację o ich popełnieniu, przygotowaniu lub usiłowaniu popełnienia. Zgodnie z art. 240 par. 1 kk niezłożenie zawiadomienia grozi karą pozbawienia wolności do lat 3.

Dotychczas do zawiadomienia prokuratora lub policji o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wobec dziecka było obowiązkiem społecznym . Oznaczało to moralny obowiązek każdego człowieka.

Zmiana prawa spowodowała, że obowiązek społeczny został zastąpiony obowiązkiem prawnym . Obowiązek prawny zgłoszenia podejrzenia popełnienia przestępstwa wobec dziecka oznacza, że w przypadku zaniechania zgłoszenia osoba dorosła może ponieść odpowiedzialność karną.

Obowiązek zgłaszania przestępstw wobec dzieci jest szczególnie ważny w działaniach profesjonalistów pracujących z dziećmi. Ważne, aby byli oni wyposażeni w wiedzę nt. zmian w prawie oraz sposobów reagowania na krzywdzenie dziecka.

Reagowanie w przypadku przemocy wobec dziecka oznacza zawiadomienie odpowiednich służb, a także działania mające na celu zatrzymanie krzywdzenia dziecka, udzielenie mu pomocy psychologicznej oraz przygotowanie go do udziału w procedurze prawnej.

Nowe przepisy kodeksu karnego

Co oznaczają znowelizowane przepisy?

1. • Osoba, która posiada wiarygodną informację o usiłowaniu lub popełnieniu ciężkiego przestępstwie na szkodę dziecka ma nie tylko społeczny, ale też prawny obowiązek zawiadomienia organów ścigania.


2. • Niepodjęcie interwencji i zaniechanie powiadomienia policji lub prokuratury jest zagrożone karą pozbawienia wolności
   do lat 3.


3. • Prawnym obowiązkiem zawiadamiania objęto:
   1. • ciężki uszczerbek na zdrowiu (art. 156 kk)
   2. • zgwałcenie zbiorowe (art. 197 kk § 3 pkt 1)
   3. • zgwałcenie osoby poniżej 15 r.ż (art. 197 kk § 3 pkt 2)
   4. • zgwałcenie kazirodcze (art. 197kk § 3 pkt 3)
   5. • zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 kk § 4)
   6. • wykorzystanie seksualne bezradności i/lub niepoczytalności (art. 198 kk)
   7. • wykorzystywanie seksualne małoletniego poniżej 15 r.ż (art. 200 kk)

Podstawa prawna

Art. 240. [Karalne niezawiadomienie o przestępstwie]

§ 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 118a, 120-124, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166, 189, 252 lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w § 1, kto zaniechał zawiadomienia, mając dostateczną podstawę do przypuszczenia, że wymieniony w § 1 organ wie o przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popełnia przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego czynu zabronionego określonego w § 1.

§ 3. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.

Art. 304. [Obowiązek zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa]

§ 1. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepisy art. 148a oraz art. 156a stosuje się odpowiednio.

§ 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

§ 3. Zawiadomienie o przestępstwie lub własne dane świadczące o popełnieniu takiego przestępstwa, co do którego obowiązkowe jest prowadzenie śledztwa przez prokuratora, Policja przekazuje wraz z zebranym materiałem niezwłocznie prokuratorowi. 

Rozpoznawanie symptomów krzywdzenia dziecka

Symptomy różnych rodzajów krzywdzenia dzielą się na specyficzne (z pewnością lub wysokim prawdopodobieństwem wskazujące wystąpienie danej formy krzywdzenia) lub niespecyficzne (mogące się pojawić w wyniku różnych sytuacji w życiu dziecka). Symptomy krzywdzenia są w zdecydowanej większości niespecyficzne, ich obraz zależy od wielu czynników: wieku dziecka i jego cech, rodzajów i form krzywdzenia, czasu trwania krzywdzenia, sprawcy krzywdzenia i jego roli w życiu dziecka, wsparcia otrzymanego w rodzinie i dalszym otoczeniu;

Nie u wszystkich dzieci, które doświadczyły krzywdzenia widoczne są wymienione objawy, mogą one pojawiać się w późniejszym czasie, mieć różną formę i różny stopień nasilenia;

Umiejętność rozpoznawania u dzieci symptomów wskazujących na doświadczenie krzywdzenia jest konieczna, by ochronić je przed przemocą i zaniedbaniem.

Główne kategorie niespecyficznych symptomów i konsekwencji doświadczania przemocy w dzieciństwie to:

1. • Regres w rozwoju i funkcjonowaniu dziecka
2. • Izolowanie się, apatia
3. • Zachowania autodestrukcyjne (samookaleczenia, próby samobójcze)
4. • Trudności szkolne
5. • Depresja, lęk
6. • Zachowania ryzykowne i aspołeczne
7. • Uzależnienia
8. • Nadmierna seksualizacja, problematyczne zachowania seksualne
9. • Zaburzenia snu, zaburzenia odżywiania
10. • Moczenie się, zanieczyszczanie
11. • Zahamowania rozwoju fizycznego, spadek wagi

Występowanie pojedynczego objawu na ogół nie jest dowodem na to, że dziecko doświadczyło krzywdzenia, ale nasilenie się go lub pojawienie kolejnych, zwiększa prawdopodobieństwo, że mamy do czynienia z krzywdzeniem dziecka.

Czasem możesz nie mieć pewności, czy dziecko jest ofiarą krzywdzenia. Niepokojący wygląd i zachowanie dziecka mogą przecież nie mieć związku z krzywdzeniem – dzieci są posiniaczone, bo często się przewracają, małe dzieci często płaczą. Czasami po prostu nie chcesz wchodzić w konflikt z opiekunami dziecka lub uważasz, że swoją interwencją dodatkowo pogorszysz sytuację dziecka. W takiej sytuacji wiele osób dochodzi do wniosku, że najlepiej będzie nie wtrącać się. To zła strategia.

Pamiętaj, że możesz być jedyną osobą, która zauważyła, że dziecko potrzebuje pomocy! Twoja reakcja jest bardzo ważna!

Sposoby reagowania

Jeżeli podejrzewasz, że dziecko jest ofiarą:

1. • zgwałcenia zbiorowego; kazirodczego; ze szczególnym okrucieństwem,
2. • gwałtu lub wykorzystania seksualnego nie mając ukończonych 15 lat,
3. • wykorzystania jego bezradności / niepoczytalności,

lub doświadczyło ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

powiadom:

1. • policję (najbliższy komisariat) lub prokuraturę,

Możesz to zrobić osobiście lub napisać pismo. Ważne jest, aby podać w nim dane krzywdzonego dziecka, aby możliwe było podjęcie dalszych działań przez te organy.

Jeśli podejrzewasz, że dziecko jest krzywdzone w inny sposób:

1. • Naucz się zwracać uwagę na objawy przemocy wobec dzieci,
2. • Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z kimś na temat sytuacji, która budzi Twoje podejrzenia,
3. • Poinformuj dziecko o numerze bezpłatnego Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116 111,
4. • Powiadom ośrodek pomocy społecznej,
5. • Napisz wiadomość na adres: opiekun@fdds.pl – pomożemy Ci podjąć interwencję,
6. • Powiadom policję lub prokuraturę,
7. • Możesz także wysłać do sądu rodzinnego – nawet anonimowe – pismo z opisem sytuacji.

Pamiętaj, że możesz być jedyną osobą, która zauważyła, że dziecko potrzebuje pomocy! Twoja reakcja jest bardzo ważna!

Metryka aktualności.
Liczba wyświetleń: 1764. Autor: PCPR Prudnik. Data publikacji: poniedziałek, 24 lipca 2017r.

Powrót do listy aktualności

Przeczytaj inne aktualności

• Następny artykuł: Szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej
• Poprzedni artykuł: Spotkanie tematyczne dla rodzin zastępczych w Biadaczu